We worden de laatste decennia in Nederland steeds ouder. Was het voor onze ouders nog bijzonder om 85+ te worden, tegenwoordig bereiken steeds meer mensen die respectabele leeftijd in, naar eigen zeggen, goede gezondheid.
Toch associëren de meeste mensen ouder worden met aftakeling, gebreken en ziekten. En dat willen we niet: we willen vitaal oud worden. We hebben nog zoveel te doen dat we best 100 jaar willen worden als het dan maar wel in goede gezondheid is en met een heldere geest. Dus gaan we op zoek naar strategieën om dit doel te bereiken. We struinen het internet af en komen zo de zogenoemde Blue Zones tegen. Dit zijn gebieden op aarde waar mensen wonen die vitaal oud worden. Ze zijn gelukkig, hebben weinig tot geen ziekten en werken door tot op hoge leeftijd. Door hun gemeenschappelijke kenmerken te bestuderen proberen we een soort recept te krijgen voor een vitaal, gelukkig en lang leven.
Een van de opvallende kenmerken van de honderd-jaar-en-oudere bewoners van de Blue Zones is dat zij, al dan niet bewust, een 80% regel lijken te volgen ten aanzien van eten. Dit houdt in dat ze stoppen met eten als hun maag voor ongeveer 80% gevuld is. Ze eten dus niet door tot ze helemaal vol zitten, maar tot ze genoeg hebben.
In onze westerse wereld is deze gewoonte om te eten tot je genoeg hebt vertaald in een bewuste strategie van caloriebeperking om ouder te worden. Het is een strategie die de laatste tijd sterk wint aan populariteit. De aanhangers van de theorie van caloriebeperking hopen langer en gezonder te zullen leven door 20 tot 30% minder te eten dan wordt aanbevolen.
De basis voor deze theorie ligt in wetenschappelijk onderzoek dat gestart werd in de jaren dertig van de vorige eeuw. Dit onderzoek liet zien dat laboratorium muizen die dertig procent minder te eten kregen langer gezond bleven. Bovendien werden ze ouder dan de muizen die mochten eten wat ze wilden.
Ondertussen is dit gunstige effect ook vastgesteld bij protozoa, gisten, wormen, spinnen en fruitvliegjes. Alleen, niet bij allemaal. Afhankelijk van het genetisch profiel bleken sommige proefdieren door een dieet met caloriebeperking juist een korter leven te krijgen. De verschillende onderzoeken lijken daarmee tot nog toe aan te tonen dat er binnen iedere soort, bij iedere genetische variant een soort optimale calorie-intake bestaat voor een lang leven.
Bij onderzoek bij resus apen, een diersoort die evolutionair op de mens lijkt, kreeg de helft van de apen een dertig procent calorie beperkt dieet van hoge kwaliteit. Hierdoor ontstonden er geen tekorten aan essentiële voedingsstoffen of vitaminen. De andere helft krijgt een normaal dieet. Dit onderzoek loopt al tientallen jaren en de eerste resultaten zijn nu bekend. En wat blijkt: de apen met een caloriebeperking zien er jonger uit, gedragen zich energieker en hebben minder verouderingsziekten. Dit vertaalt zich echter niet in de duur van hun leven: de apen met een caloriebeperking leven niet langer dan hun soortgenoten die het normale dieet krijgen.
Hoe dat bij de menselijke soort zit weten we (nog) niet. In Amerika wordt op dit moment de mogelijkheid geboden om mee te doen aan wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van een caloriebeperkt dieet bij de mens. De resultaten hiervan zullen echter nog jaren op zich laten wachten.
Vooralsnog moeten we dus constateren dat er geen wetenschappelijk bewijs bestaat waaruit blijkt dat de menselijke soort door minder te eten dan wordt aanbevolen, vitaal ouder zal worden.
Bronnen/verder lezen:
Dan Buettner; Het geheim van langer leven. Uitgever: National Geographic, 2009. Tweedehands te verkrijgen bij de www.boekenbalie.nl.
Comments